คิดอย่างบัณฑิต โดย บัณฑิต ดาแว่น
เลือกอย่างไรดี ?
เลือกตั้งไปทำไม อาจจะเป็นคำถามในใจของบางคน แต่ถึงจะมีคำถามอย่างไร ยังคงต้องไปใช้ “สิทธิ” เพราะปัจจุบัน รัฐธรรมนูญ กำหนดให้การเลือกตั้ง “เป็นหน้าที่” ที่พลเมืองไทยต้องรับผิดชอบ มิฉะนั้นจะเสียสิทธิทางการเมืองหลายประการ เราไปเลือกตั้งเพื่อ เลือกตัวแทนให้ไปทำหน้าที่แทนเราในสภา ไม่ว่าจะเป็นภายในท้องถิ่น หรือส่วนกลางก็ตาม คนที่ได้รับเลือกไปนั้นจะต้องไปทำหน้าที่ ที่ตอบสนองต่อประโยชน์สุขของประชาชนผู้ที่เลือกเขาเข้าไป ในฐานะที่เป็นเจ้าของสิทธิ ต้องรักษาสิทธิขั้นพื้นฐานของตนเองให้ดี อย่าให้ใครขโมยไปใช้ หรือ อย่าให้สิ่งใดมาทำให้การตัดสินใจเลือกของเรานั้นแปรเปลี่ยนไปจากที่ควรจะเป็น เพราะถ้าคนที่ชนะการเลือกตั้งนั้นไม่ได้เป็นคนที่เราอยากจะให้เขาเป็นตัวแทน อาจจะทำให้เราเสียใจภายหลังได้ หากไม่รักษาสิทธิอันเป็นหน้าที่ของตนเองตั้งแต่วันนี้
เลือกตั้งไปทำไม อาจจะเป็นคำถามในใจของบางคน แต่ถึงจะมีคำถามอย่างไร ยังคงต้องไปใช้ “สิทธิ” เพราะปัจจุบัน รัฐธรรมนูญ กำหนดให้การเลือกตั้ง “เป็นหน้าที่” ที่พลเมืองไทยต้องรับผิดชอบ มิฉะนั้นจะเสียสิทธิทางการเมืองหลายประการ เราไปเลือกตั้งเพื่อ เลือกตัวแทนให้ไปทำหน้าที่แทนเราในสภา ไม่ว่าจะเป็นภายในท้องถิ่น หรือส่วนกลางก็ตาม คนที่ได้รับเลือกไปนั้นจะต้องไปทำหน้าที่ ที่ตอบสนองต่อประโยชน์สุขของประชาชนผู้ที่เลือกเขาเข้าไป ในฐานะที่เป็นเจ้าของสิทธิ ต้องรักษาสิทธิขั้นพื้นฐานของตนเองให้ดี อย่าให้ใครขโมยไปใช้ หรือ อย่าให้สิ่งใดมาทำให้การตัดสินใจเลือกของเรานั้นแปรเปลี่ยนไปจากที่ควรจะเป็น เพราะถ้าคนที่ชนะการเลือกตั้งนั้นไม่ได้เป็นคนที่เราอยากจะให้เขาเป็นตัวแทน อาจจะทำให้เราเสียใจภายหลังได้ หากไม่รักษาสิทธิอันเป็นหน้าที่ของตนเองตั้งแต่วันนี้
แล้วจะเลือกอย่างไรดีละ ถึงจะได้คนที่ดี ? คำว่า “คนดี” นั้นเป็นคำที่กว้างมาก ต้องทำความเข้าใจกับคำว่า “คนดี” ให้ถ่องแท้เสียก่อน “ดี” ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2525 หมายความว่า “ว.มีลักษณะที่เป็นไปในทางที่ต้องการ น่าปรารถนา น่าพอใจ ใช้ในความหมายที่ตรงข้ามกับลักษณะบางอย่างแล้วแต่กรณี คือ ตรงข้ามกับชั่ว” แต่ปัญหาคือ คนเราทุกวันนี้ดูกันยากเหลือเกิน ว่าคนไหนดีจริง หรือ ดีแต่เปลือก จึงขอให้ไตร่ตรองกันให้ดี ดูทั้งชีวิตของเขาตั้งแต่อดีต ปัจจุบัน และที่คาดว่าจะเป็นในอนาคตด้วย ดูทั้ง กาย วาจา และใจ ว่าเป็นคนดีที่แท้จริงหรือไม่ ข้อสังเกตประการหนึ่งคือ คนดี ที่ดีจริงนั้น ใช่ว่า จะมาเริ่มดีกันแบบข้ามวันข้ามคืน ในช่วงของการหาเสียงเลือกตั้งเท่านั้น แต่เขาคนนั้นควรจะมีพื้นฐานความดีที่แสดงออกมาเป็นปกติอยู่แล้ว และยังต้องระวังว่าคนที่ทำดีที่ผ่านมานั้นเพียงแค่หวังผลประโยชน์ตองแทน หรือทำดีเพราะเป็นลักษณะความดีที่เขาเป็นอยู่หรือไม่ เพราะบางคนนั้นวางแผนเรื่องนี้มาก่อนจะลงสมัครมาหลายปี อย่างที่กล่าวไปแล้วว่า เรื่อง ของคนดีนั้นดูกันยาก เมื่อไม่สามารถกลั่นกรองได้ทั้งหมดก็คงต้องอาศัยกาลเวลาเป็นเครื่องพิสูจน์กันต่อไป
คำสอนโบราณประมาณคริสต์ศักราชที่ 63-64 มีหลักการคัดเลือกคนที่จะเป็นผู้นำชุมชน ดังนี้
...ถ้าผู้ใดปรารถนาหน้าที่ผู้ปกครองดูแลคริสตจักร(ชุมชน) ผู้นั้นก็ปรารถนากิจการงานที่ประเสริฐ ผู้ปกครองดูแลนั้นต้อง 1) เป็นคนที่ไม่มีใครติได้ 2) เป็นสามีของหญิงคนเดียว 3) เป็นคนรู้จักประมาณตน 4) มีสติสัมปชัญญะ 5) เป็นคนสง่าเรียบร้อย 6) มีอัชฌาสัยรับแขกดี 7)เหมาะที่จะเป็นครู 8) ไม่ดื่มสุรามึนเมา 9) ไม่เป็นนักเลงหัวไม้ 10) แต่เป็นคนสุภาพ 11) ไม่เป็นคนชอบวิวาท 12) ไม่เป็นคนเห็นแก่เงิน 13) ต้องเป็นคนครอบครองบ้านเรือนของตนได้ดี 14) อบรมบุตรธิดาของตนให้อยู่ในโอวาทและมีใจนอบน้อม เพราะว่าถ้าชายคนใดไม่รู้จักครอบครองบ้านเรือนของตน คนนั้นจะดูแลคริสตจักร(ชุมชน)ของพระเจ้าอย่างไรได้... (1ทิโมธี 3.1-5)
...ถ้าผู้ใดปรารถนาหน้าที่ผู้ปกครองดูแลคริสตจักร(ชุมชน) ผู้นั้นก็ปรารถนากิจการงานที่ประเสริฐ ผู้ปกครองดูแลนั้นต้อง 1) เป็นคนที่ไม่มีใครติได้ 2) เป็นสามีของหญิงคนเดียว 3) เป็นคนรู้จักประมาณตน 4) มีสติสัมปชัญญะ 5) เป็นคนสง่าเรียบร้อย 6) มีอัชฌาสัยรับแขกดี 7)เหมาะที่จะเป็นครู 8) ไม่ดื่มสุรามึนเมา 9) ไม่เป็นนักเลงหัวไม้ 10) แต่เป็นคนสุภาพ 11) ไม่เป็นคนชอบวิวาท 12) ไม่เป็นคนเห็นแก่เงิน 13) ต้องเป็นคนครอบครองบ้านเรือนของตนได้ดี 14) อบรมบุตรธิดาของตนให้อยู่ในโอวาทและมีใจนอบน้อม เพราะว่าถ้าชายคนใดไม่รู้จักครอบครองบ้านเรือนของตน คนนั้นจะดูแลคริสตจักร(ชุมชน)ของพระเจ้าอย่างไรได้... (1ทิโมธี 3.1-5)
จากคำสอนดังกล่าวสรุปเป็นหลักการได้ว่า หนึ่ง คนที่มีความปรารถนาเป็นผู้ดูแลคนอื่นนั้นเป็นความตั้งใจที่ดี สอง การเป็นผู้นำหรือตัวแทนของประชาชนนั้นเป็นงานที่ดี ดังนั้น สาม คนที่จะมาเป็นตัวแทนต้องเป็นคนที่ดีด้วย ตามคุณสมบัติที่ได้กล่าวไว้หลายประการ
ในการเลือกตั้งแต่ละครั้ง หากจะนำเอาหลักการเลือกคนดีมาปรับใช้ ก็เชื่อว่าจะได้คนดี ที่ดีจริงเช่นกัน แต่อย่าหยุดอยู่แค่การเลือกตั้งเท่านั้น ยังคงต้องจับตาดูคนที่เราคิดว่าดีนั้นอยู่ต่อไป เพื่อช่วยให้เขายังรักษา ความดี ที่เขาเคยตั้งใจว่าจะทำเพื่อประชาชนในช่วงหาเสียงด้วย
